وضوی همه مسلمانان تا خلافت عثمان، صورت واحدی داشته و مانند وضوی کنونی شیعه بوده است و این مسئله، با آیه وضو، تطبیق دارد و علت تغییر وضو این بود که عثمان در اواسط دوران خلافت خود، نسبت به چگونگی وضوی پیامبر، گرفتار تردید شد؛ سپس او وضوی پیامبر را به شکلی که اکنون در میان اهل سنت مرسوم است، اعلام کرد. این موضوع، مخالفت بسیاری از اصحاب پیامبرصلی الله علیه وآله را به دنبال داشت؛ امّا حکومت اموی بنا به اغراض سیاسی، در نقاط مختلف سرزمین های اسلامی، شیوه عثمان را تبلیغ کرد و جوّی به وجود آورد که برخی از اصحاب، جرأت مخالفت با روش دستگاه حاکم را نداشتند و در نتیجه، این گونه وضو گرفتن، رواج یافت.

در این مقاله چند پرسش و پاسخ را از مباحث مطهرات انتخاب کردیم که تقدیم می کنیم.در مسح سر و پا تکیه دادن به تکیه گاه یا تکیه ندادن شرط نشده است بلکه ملاک آن است که سر و پا ثابت نگه داشته شوند و دست روى آنها کشیده شود. و اگر گفته شده است که پا به تکیه گاهی تکیه داده شود برای آن است که ثابت بماند.

سوال: اگر بعد از مسح سر، انگشتان دست خشک شود، جهت مسح پا، چه باید کرد؟

اصل در مسح پا برای وضو، آن است که با رطوبت باقی مانده در کف دست انجام شود، حال چه با انگشتان و چه با قسمت گودی کف دست صورت گیرد.

در این مقاله چند پرسش و پاسخ را از مباحث مطهرات انتخاب کردیم که تقدیم می کنیم…

در مسح سر و پا تکیه دادن به تکیه گاه یا تکیه ندادن شرط نشده است بلکه ملاک آن است که سر و پا ثابت نگه داشته شوند و دست روى آنها کشیده شود. و اگر گفته شده است که پا به تکیه گاهی تکیه داده شود برای آن است که ثابت بماند.

سوال: اگر بعد از مسح سر، انگشتان دست خشک شود، جهت مسح پا، چه باید کرد؟

اصل در مسح پا برای وضو، آن است که با رطوبت باقی مانده در کف دست انجام شود، حال چه با انگشتان و چه با قسمت گودی کف دست صورت گیرد.

رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم فرمود: « انّ العبد اذا نوضّا فعسل وجهه تناثرت ذنوب وجهه، و اذا غسل یدیه الی المرفقین نناثرت عنه ذنوب یدیه، و اذا مسح براسه تئاثرت عنه ذنوب راسه، و اذا مسح رجلیه تناثرت عنه ذنوب رجلیه، و ان قال فی اوّل وضوئه « بسم الله الرّحمن الرّحیم» طهرت اعضاوه کلّها من الذّنوب… »

هنگامی که نمازگزار وضو می گیرد آثار و برکاتی به دنبال دارد از جمله وقتی که صورتش را می شوید آثار گناهان از چهره اش زدوده می شود، و زمانی که دو دستش را تا آرنج (مرفق) می شوید گناهانی که بوسیله دست هایش انجام داده از بین می رود، و آن وقت که سرش را مسح می کشد معصیّت هایی که بوسیله سرش انجام داده زدوده می شود، و آن وقت که پاهایش را مسح می کشد گناهانی که به کمک پاهایش انجام داده است از بین خواهد رفت، اگر کسی در اوّل وضو گرفتن « بسم الله الرّحمن الرّحیم » را (با دقّت و فهمیدن معنایش) بگوید تمام اعضایش از گناهان پاک می شود.

سوال: شخصی که معلول است، وقتی در خانه خود است می‌تواند با آب وضو بگیرد ولی در خارج از منزل توانایی این کار را ندارد. تکلیف او هنگامی که نمی‌تواند با آب طهارت بگیرد چیست؟

اگر تا آخر وقت نماز، بدون عسر و حرج غیر قابل تحمل، امکان تطهیر و وضو با آب را دارد، باید تطهیر نموده و وضو بگیرد، در غیر این صورت طهارت لازم نبوده و باید تیمم کند.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سوال، چنین است:

حضرت آیه الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
در هر صورت اگر تا آخر وقت نماز امکان تطهیر و وضو با آب را دارد، باید تطهیر نموده و وضو بگیرد.

حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
هر زمان که آب برای او ضرر دارد یا نتواند وضو بگیرد وظیفه‌ اش تیمم است و طهارت لازم است مگر در جایی که به مشقت و زحمت زیاد می‌ افتد.

روش صحیح وضو گرفتن و تفاوت وضو گرفتن خانم‌ها و آقایان را در این گزارش بخوانید.

آیا وضو گرفتن خانم‌ها با آقایان فرق دارد؟ روش صحیح وضو گرفتن چیست؟ برای درست وضو گرفتن چه ترتیبی را باید رعایت کرد؟

آن دسته از کسانی که در وضو گرفتن مشکل دارند یا روش صحیح وضو گرفتن را نمی‌دانند، این گزارش را تا پایان بخوانند.

برای وضوگرفتن باید مراحل زیر را به ترتیب طی کرد:

نیت وضو
روش صحیح وضو گرفتن این است که، برای وضو هم اول باید نیت کرد؛ یعنی قصد وضو گرفتن را برای انجام فرمان خدا و تقرب به خدا داشته باشیم.

شستن صورت برای وضو
سپس، با دست راست مقداری آب به بالای صورت می‌ریزیم و از جایی که مو روییده است تا انتهای چانه و گردی صورت را می‌شوییم.

برای شش چیز وضو گرفتن واجب است:

۱. برای نمازهای واجب غیر از نماز میت. ۲. برای سجده و تشهد فراموش شده. ۳. برای طواف واجب خانه‌ی کعبه. ۴. اگر نذر یا عهد کرده یا قسم خورده باشد که وضو بگیرد. ۵. اگر نذر کرده باشد که جائی از بدن را به خط قرآن برساند. ۶. برای آب کشیدن قرآنی که نجس شده و…

سوال: بنده فردی هستم با شغل آزاد طوری که به طور تمام وقت با چسب‌های قطره‌ای کار می‌کنم و به خاطر حساسیت کاری که دارم بایستی بدون دستکش از چسب قطره‌ای استفاده کنم. با این حال دائماً چسب قطره‌ای به انگشتانم می‌چسبد و طبق خاصیتی که این چسب‌ها دارند به سختی می‌توان آنها را از انگشتان پاک نمود. با این وضعیت من هر بار برای وضو حدود ده دقیقه وقت صرف می‌کنم تا با انواع مواد شوینده این چسب‌ها را برطرف نمایم. آیا قاعده‌ای چون لاحرج یا نظیر آن شامل حال اینجانب می‌شود؟ لطفاً راهکاری ارائه نمایید.
بطور کلی:
ابتدا باید تلاش شود تا قبل از انجام چنین فعالیت‌هایی، وضو و غسل انجام شود، اما با این وجود اگر در ضمن کار نیاز به طهارت بوده و در جای وضو یا غسل چیزی چسبیده که برداشتن آن ممکن نیست، یا از دیدگاه عرف و عموم مردم، بسیار مشقت دارد باید به دستور جبیره عمل شود، یعنی اطراف آن را شسته و روی آن را دست بکشد. البته برخی (آیه الله صافی گلپایگانی دام ظله) از فقها، مورد سوال را مشمول قاعده حرج ندانسته و می‌گویند، باید چسب را ولو با صرف وقت برطرف نمایید و بعد وضو بگیرید.