حضرت معصومه، که به نام کاملش حضرت فاطمه معصومه بنت امام موسی کاظم (ع) شناخته میشود، یکی از بانوان مقدس اهل بیت پیامبر اسلام، حضرت معصوم (ع) است. او دختر یکی از ائمه شیعه، امام موسی کاظم (ع) بوده و از نسل پاک و معصوم پیامبر اسلام، حضرت محمد (ص) میآمده است.
حضرت معصومه به عنوان یکی از شخصیتهای مهم و معظم اسلامی، در تاریخ و فرهنگ اسلامی جایگاه ویژهای دارد. او به عنوان نمونهای از زنان با فضایل بالا، عفت و پاکدامنی، عشق و تقوا، در تاریخ اسلام به یادگار گذاشته شده است.
حضرت معصومه به عنوان مظهر عشق و محبت به خاندان پیامبر (ص)، به عنوان نمونهای از زنان شجاع و با اخلاق، در تاریخ اسلام به یاد مانده است. او به عنوان نمونهای از زنان با فضایل بالا، عفت و پاکدامنی، عشق و تقوا، در تاریخ اسلام به یادگار گذاشته شده است.
حضرت معصومه به عنوان یک الگوی رفتار و عبادت، برای زنان و دختران شیعه و مسلمانان در طول تاریخ اسلام، الگوی بارزی بوده است. از این رو، زیارت حضرت معصومه در قم و زیارت آن حضرت به عنوان یک زیارت معروف و پربرکت شناخته میشود که هر ساله زائران بسیاری از سراسر جهان به قم میآیند تا این زیارت را ادا کنند و از برکات و شفاعت حضرت معصومه بهرهمند شوند.
باور دارد که حضرت معصومه به عنوان یک شخصیت الهی و مقدس، در زمینههای فرهنگی، دینی، اخلاقی و تربیتی نقش بسزایی داشته و همچنان نقش خود را در جامعه شیعه و مسلمانان با پایداری و تأثیرگذاری خود حفظ کرده است.
شرایط مورد نیاز برای خدام افتخاری حرم حضرت فاطمه معصومه(س)
ساعت کاری فقط در شیفت صبح ۷ الی ۱۵ و شیفت شب ۲۳ الی ۷
تابعیت جمهوری اسلامی ایران
مدرک تحصیلی حداقل دیپلم
حداکثر سن آقا ۵۰ و حداقل سن ۲۰
حداکثر سن خانم ۴۵ و حداقل سن ۱۸
کارت پایان خدمت یا معافیت دایم
متأهل بودن الزامی است
رضایت نامه همسر برای خانمها
ساکن شهر قم
زندگینامه حضرت معصومه
حضرت معصومه(ع) اول ذی القعده سال ۱۷۳ ه.ش در مدینه منوره به دنیا آمد و از عالی ترین فضایل آن حضرت انتساب ایشان به بیت وحی و رسالت و امامت است او «بنت » رسول الله صلی الله علیه و آله و «بنت » ولی الله و «اخت » ولی الله و «عمه ولی الله » است و این امر خود سرچشمه سایر فضایل و کمالات معنوی و روحانی آن بزرگوار می باشد.
پدر او حضرت موسی بن جعفر(ع) و مادرش «نجمه خاتون » مادر امام رضا (ع) است.
حضرت معصومه(س) در همان سنین کودکی مواجه با مصیبت شهادت پدر گرامی خود در حبس هارون در شهر بغداد شد. لذا از آن پس به مدت۲۱ سال تحت سرپرستی امام رضا (ع) بودند؛ زیرا امام کاظم علیه السلام در سال ۱۷۹ ه. ق به دستور هارون زندانی گشت و حضرت معصومه (ع) در آن زمان ۶ ساله بودند و تا زمان هجرت امام رضا(ع) در سال ۲۰۰ ه. ق- تحت کفالت حضرت بودند.
نام و القاب حضرت معصومه(س)
نام حضرت معصومه(ع) «فاطمه کبری » بود؛ زیرا حضرت کاظم(ع) سه دختر به نام فاطمه داشتند و حضرت معصومه(ع) بزرگتر از آنها بود. اسامی و لقب هایی که برای حضرت معصومه (س) در دو زیارت نامه غیر مشهور ذکر شده که به قرار ذیل است:
طاهره (پاکیزه)
مرضیّه (مورد رضایت خدا)
رضّیه (خشنود از خدا)
بِرّه (نیکوکار)
تقّیه (پرهیزگار)
سیده صدیقه (بانوی بسیار راستگو)
حمیده (ستوده)
سیده رضیّه مرضّیه (بانوی خشنود خدا و مورد رضای او)؛
رشیده (حد یافته)
سیدهُ نساء العالمین (سرور زنان عالم)
هم چنین محدثّه و عابده از صفات و القابی است که برای حضرت معصومه (س) عنوان شده است.
مقام شفاعت حضرت معصومه(ع)
در روز قیامت حق شفاعت از سوی خداوند به کسانی داده می شود که به مرتبه عالی از قرب الهی و بندگی خالصانه پروردگار رسیده باشند از جمله کسانی که به شفیعه بودنش در روایات و آثار دینی تصریح شده است فاطمه معصومه (س) است.
همانا دو تن از بانوان خاندان رسول مکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ هم شفاعت گسترده ای دارند که بسیار وسیع و جهان شمول است:
خاتون محشر، صدیقه اطهر، حضرت فاطمه(ع)
شفیعه روز جزا، حضرت فاطمه معصومه(س)
بعد از حضرت زهرا (ع) از جهت گستردگی شفاعت، هیچ بانویی به شفیعه محشر حضرت معصومه(س) نمی رسد.
قم کوفۀ کوچک ماست. برای بهشت هشت در است که سه در آن به سوی قم است. زنی در قم وفات می کند که از اولاد من و نامش فاطمه است. در روز قیامت با شفاعت او تمام شیعیان من وارد بهشت می شوند.
در متن زیارتنامه حضرت – که از امام رضا(ع) روایت شده است- نیز به مقام شفاعت وی تصریح شده است.
یا فَاطِمَهُ اشْفَعِی لِی فِی الْجَنَّهِ فَإِنَّ لَک عِنْدَاللَّهِ شَأْناً مِنَ الشأْن ؛ ای فاطمه (معصومه)! برای من در بهشت شفاعت کن که تو را در پیشگاه خداوند منزلت بزرگی است. (مفاتیح الجنان، چاپ اول، ص ۸۵۶)
آشنایی با حرم حضرت معصومه (س)
حرم حضرت معصومه (س) دومین زیارتگاه مهم مذهبی کشور و از جاهای دیدنی قم است که در سال ۱۳۱۰ در فهرست میراث ملی ایران قرار گرفت. حضرت معصومه (س) دختر امام موسی کاظم (ع) و خواهر حضرت رضا (ع) هستند و از همین رو، این حرم مقدس سالانه پذیرای میلیونها زائر داخلی و خارجی است. علاوه بر اهمیت مذهبی در بین مسلمانان، این حرم بهلحاظ تاریخی نیز اهمیت زیادی دارد و میتوان آن را از جاذبههای تاریخی مهم قم به حساب آورد.
حرم حضرت معصومه (س) از بخشهای مختلفی نظیر کتابخانه، موزه، صحن، شبستان و… تشکیل شده است که اکثر آنها مزین به مقرنسکاری، کاشیکاری و آینهکاری هستند. شاید جالب باشد که بدانید چند تن از شاهان صفوی و قاجار و مشاهیری همچون پروین اعتصامی در این حرم دفن شدهاند که بازدید از آنها خالی از لطف نخواهد بود.
از امکانات این حرم مطهر میتوان به وجود سرویس بهداشتی، امانتداری اشیای قیمتی، خدمات ویژه سالمندان، مهمانسرا، ماشین برقی حملونقل زائران، فروشگاه، اورژانس، درمانگاه، اتاق مشاوره، اتاق عقد، پارکینگ، رواق کودک، رواق نوجوانان، غذای تبرکی، داروخانه و غیره اشاره کرد.
جالب است بدانید که میگویند زیارتنامه حضرت معصومه (س) برخلاف زیارتنامههای سایر امامزادگان، از طرف امام رضا (ع) نقل شده است. این زیارتنامه برای اولین بار با دستخط علی بن موسی الرضا (ع) در سال ۱۳۹۸ در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی بازآفرینی شد.
تولیت آستانه
وکالت موقوفات به مرور زمان به تولیت تغییر یافت و متولیان که بعداً دارای اختیارات وسیعتری گردیدند، از سوی امیران و فرمانروایان تعیین می شدند. کهن ترین فرمان تولیت آستانه حضرت معصومه (س) که اینک در دست است، فرمان جهانشاه ترکمان قرهقویونلو است که در ۲۷ جمادیالاول ۸۶۸ق/۶ دسامبر ۱۴۶۴م صادر شده است. در فرمان شاه طهماسب که در ۹۴۸ق/۱۵۴۱م، و فرمان شاه عباس که در ۱۰۱۷ق/۱۶۰۸م صادر شده است، نام های چند تن از متولیان آن روزگار که از یک خانواده بوده اند، به چشم می خورد. در این ایام، انتصاب و عزل کارکنان آستانه نیز از وظایف متولیان بوده است. پس از آن در طی چند قرن به تدریج حدود اختیارات متولیان افزایش یافت تا آنجا که امروزه کلیه امور آستانه طبق اساسنامه مصوب، با تولیت آستانه است.