واژه اسراف و مشتقات آنکه جمعاً ۲۳ بار در قرآن بهکار رفته، مفهومی گسترده دارد و هرگونه تجاوز از حدّ اعتدال* و گرایش به افراط یا تفریط را در برمیگیرد، ازاینرو برخی با تقسیم این معنای عام، «اسراف» را درخصوص زیادهروی و «سرف» را تنها در مفهوم «کوتاهی» بهکار بردهاند. البته این واژه در همه موارد، شامل کوتاهی از حدّ اعتدال نمیشود و بیشتر در زیاده روی ظهور دارد، بدین جهت بسیاری آن را مرادفِ افراط، و متضادّ تقصیر و «تقتیر» (فرقان/۲۵، ۶۷) که به معنای تضییق و بخل است دانستهاند. افزون بر موارد پیشین، از واژه «قوام» (حد وسط و اعتدال) نیز در قرآن یاد شده است (فرقان/۲۵، ۶۷) که مرز تعیین اسراف به شمار میرود و تشخیص آن برعهده عقل، شرع یا عرف است.
چون اسراف همواره با نوعی زیادهروی و گاه کوتاهی ملازم و در همه مصادیق آن به نحوی سرپیچی از فرمانهای الهی نمایان است، با فساد ارتباط مستقیم دارد (شعراء/۲۶، ۱۵۱ـ۱۵۲)، زیرا بر هم زدن حالت تعادل در هر امری، موجب فساد در آن میشود، بر همین اساس، اسراف را که نابود کننده امکانات و داراییهای گوناگون انسان است، با سُرفه (کِرمی که درختان را میخورد و از درون میپوساند) همریشه دانستهاند، افزون بر این، بررسی موارد کاربرد اسراف در قرآن نشان میدهد که بین آن و دیگر مفاهیم فراگیر و کلیدی، در محدوده ضد ارزشها چون کفر، ظلم، فسق و… ارتباط عمیق مفهومی و پیوند گسترده مصداقی برقرار است.
مفهوم تبذیر و مشتقاتش در ارتباط نزدیک معنایی با اسراف است. این واژه و مشتقاتش که سه بار و در دو آیه متوالی آمده(اسراء/۱۷، ۲۶ـ۲۷) در لغت به معنای تباه ساختن اموال است که از دور ریختن یا پاشیدن بذر در مکانی نامساعد و به روشی نادرست به استعاره گرفته شده و همیشه با نوعی پاشیدگی، بینظمی و بیبرنامگی همراه است. اسراف و تبذیر بهرغم ارتباط نزدیک، تفاوتهایی نیز با همدارند:
۱. اسراف، مفهومی فراگیر بوده، شامل هرگونه انحراف (اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی، اقتصادی و…) میشود امّا تبذیر، بیشتر در امور مالی و اقتصادی، و به ندرت در موارد دیگر بهکار میرود; مثلا روایتی در مقام توصیه به پذیرش ولایت علی(علیه السلام) از تبذیر در این امر، نهیمیکند.
۲. اسراف، گاه بر زیادهروی در انجام دادن عملی مباح، اطلاق میشود; مانند زیادهروی در خوردن که اصل آن تا حدّ نیاز جایز، بلکه مطلوب است و گاه بر خصوص مصارف نابجا و ناشایست، اگرچه اندک باشد; مانند دور ریختن مواد غذایی که ارتکاب آن به مقدار کم نیز جایز نیست، بنابراین، مصادیق آن را میتوان از دو نوعِ کمّی و کیفی دانست; امّا تبذیر غالباً بهصورت کیفی و در خصوص مصارف ناشایست تحقق مییابد; مثلا به شخصی انفاق کند تا با آن، حرامی را مرتکب شود، پس تبذیر بر خلاف اسراف، هیچ گاه برای بیان زیادهروی در امور خیر، چون انفاق بهکار نرفته است، بر همین اساس، امام صادق(علیه السلام)تبذیر را جزئی از اسراف دانسته و اسراف بر وجه تبذیر از اسرافهای دیگر زشتتر شمرده شده است.
باسلام
باتوجه به ارزشی بودن شما در عرضه فضای مجازی ، پیشنهاد تبادل پیوند و بنر با سایت جوان انقلابی را با افتخار به شما تقدیم میدارم.
از ویژگی های این تبادل پیوند این است که با اهیمـت به شــناخت بیشتر نیروهای انقـلابی از یکدیـگر برای انجام مجاهدت های انقلابی ، فرهنگی و مـذهبی تصمیم گرفتـیم که از این پـس کلیه مطالب ارزشـمند تولیدی ، جـذاب و اثرگذار سایت ها و وبلاگهای مـختلف را در سایت جوان انقلابی بصورت ویژه و فراگیر در قسمت« وبلاگستان » و «لینکستان » جوان انقلابی پوشش دهیم و از همه فعـالین عرصه فرهـنگی و بخصوص شما دوست عزیز دعوت می نماییم.
شما میتوایند برای کسب اطلاعات بیشنر به آدرس زیر بروید. http://javanenghelabi.ir/?p=19682
و پس از ازائه پیشنهاد برای تبادل پیوند با جوان انقلابی و درج پیوند و بنر جوان انقلابی در وبلاگ خود و همچنین درج پیوند شما در سایت جوان انقلابی ، با ارسال مطالب خود برای ما ، در سایت جوان انقلابی منتشر خواهد شد.
درصورت داشتن پرسش و ابهامی در خدمت شما هستم
بانو محمدتبار – ساری
باسلام
باتوجه به ارزشی بودن شما در عرضه فضای مجازی ، پیشنهاد تبادل پیوند و بنر با سایت جوان انقلابی را با افتخار به شما تقدیم میدارم.
از ویژگی های این تبادل پیوند این است که با اهیمـت به شــناخت بیشتر نیروهای انقـلابی از یکدیـگر برای انجام مجاهدت های انقلابی ، فرهنگی و مـذهبی تصمیم گرفتـیم که از این پـس کلیه مطالب ارزشـمند تولیدی ، جـذاب و اثرگذار سایت ها و وبلاگهای مـختلف را در سایت جوان انقلابی بصورت ویژه و فراگیر در قسمت« وبلاگستان » و «لینکستان » جوان انقلابی پوشش دهیم و از همه فعـالین عرصه فرهـنگی و بخصوص شما دوست عزیز دعوت می نماییم.
شما میتوایند برای کسب اطلاعات بیشنر به آدرس زیر بروید.
http://javanenghelabi.ir/?p=19682
و پس از ازائه پیشنهاد برای تبادل پیوند با جوان انقلابی و درج پیوند و بنر جوان انقلابی در وبلاگ خود و همچنین درج پیوند شما در سایت جوان انقلابی ، با ارسال مطالب خود برای ما ، در سایت جوان انقلابی منتشر خواهد شد.
درصورت داشتن پرسش و ابهامی در خدمت شما هستم
بانو محمدتبار – ساری
http://javanenghelabi.ir/
info@javanenghelabi.ir
S M S :3000282838