عمل قربانی کردن گوسفند در روز عید قربان در صحرای منا یکی از پر برکت ترین اعمال حج است.این مراسم برای هر یک از زائرین یکی از کارهای واجب بوده و پس از رمی جمره ور در روز عید قربان انجام می شود.
اولین عملی که حجاج برای اعمال حج تمتع انجام می دهند احرام است که باید از مکه مُحرِم شوند سپس لازم است بعد از زوال روز نهم تا مغرب در سرزمین عرفات باشد و مراد از «وقوف» همین بودن در آنجا است حالا چه بنشیند چه راه برود یا بخوابد فرقی ندارد البته اگر در تمام این مدت خواب یا بیهوش باشد وقوف او باطل است.
سپس حجاج شب دهم را تا اذان صبح در مشعر الحرام بسر می برند، کسی که حج می کند باید در روز عید از مشعرالحرام به محلی که آن را منی میگویند برود و در آنجا یکی از اعمالش رمی جمره عقبه است یعنی باید هفت عدد سنگریزه به جمره آخری بیندازد.
به محض اتمام رمی جمره هر فرد، اتمام رمی خود را به مدیر کاروان اعلام می کند و مدیر کاروان نیز از طریق برقراری تماس تلفنی با ذابحین نام فرد را عنوان می کند تا به نیابت از زائر، قربانی ذبح شود و بدین ترتیب با ذبح قربانی زائران حاجی می شوند.
قربانی کردن در حج
تا سال ۱۳۶۰ قربانی کردن احشام؛ شامل گوسفند، بز، گاو و ش تر با روش های کاملا سنتی انجام می شد و حاجی ها یا نمایندگان آن ها گروه گروه در منی، دشتی در میان مکه و طائف، افسار قربانی را به دست گرفته و صف می ایستادند تا نوبتشان شود و قربانی را به قصاب های حرفه ای یا موقتی که خود حاجی بودند، تحویل دهند.
اما از سال ۱۳۶۰ طرح احداث کشتارگاه های صنعتی آغاز شد و هرساله تعداد معینی ذابح از بامداد عید قربان در کشتارگاه مکانیزه در منا، عملیات ذبح قربانی در حج تمتع را انجام می دهند.
انجام قربانی در منی و یا نزدیک ترین نقطه به آن، تنها در کشتارگاه های تحت پوشش بانک توسعه اسلامی که همگی خارج منی بوده امکان پذیر است. این بانک که با سرمایه کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی تأسیس شده و جمهوری اسلامی ایران نیز عضو فعال آن می باشد.
زائران وجه مربوط به قربانی را قبل از سفر به سرزمین وحی به حساب مربوطه واریز نموده و مدیران کاروان ها در عربستان متکفل پیگیری دریافت کوپن قربانی و انجام گرفتن آن در روز عید قربان می باشد.
امسال نیز همزمان با برگزاری عید سعید قربان ۷۵ هزار رأس گوسفند از طرف حجاج ایرانی در مکه قربانی می شود و ۹۰ تن گوشت گوسفند قربانی حجاج ایرانی به نیازمندان اهدا می شود.
به رسم هر ساله صبح عید قربان، ابتدا ذبح قربانی حجاج زن و سپس حجاج مرد زیر نظر روحانیون و افراد خبره انجام می شود.
گوسفندهای خریداری شده از دو مزرعه تأمین دام بانک توسعه اسلامی به مکان کشتارگاه انتقال یافته و با رعایت موازین شرعی و با نظارت نمایندگان بعثه مقام معظم رهبری به نیابت از زائران ذبح می شود و پس از ذبح نیز گوشت های سالم، بعد از بسته بندی توسط بانک توسعه اسلامی به ۲۸ کشور اسلامی که نیازمند هستند، ارسال می شود.
لازم به ذکر است در پی افزایش شدید موارد مرگ ناشی از آلودگی به کروناویروس مرس (سندروم تنفسی خاورمیانه)، عربستان سعودی قربانی کردن شتر را در ایام حج ممنوع اعلام کرد.