نمازها به دو دسته مستحبی و واجب تقسیم می شوند. نمازهای واجب مثله نمازهای یومیه، نماز آیات و … هستند و نمازهای مستحبی نمازهایی مانند نماز زیارت، نماز دی القعده و … می باشند.
نمازهای واجب همانطور که از نامشان پیداشت بر تمامی مسلمانان واجب هستند و حتما باید خوانده شوند اما در مورد نمازهای مستحبی، هیچ اجباری وجود ندارد. اما با خواندن این نمازها افراد به خداوند نزدکتر می شوند و چون نام خدا آرامش بخش دلهاست، بنابراین آنها آرامش و شور خاصی را تجربه خواهند کرد و همچنین از ثواب و برکات نمازهای مستحب هم بهره مند خواهند شد.
نماز ماه ذی القعده، نمازی است که در یکی از روزهای یکشنبه ماه ذی القعده خوانده می شود. این نماز به صورت دو نماز دو رکعتی، یعمی جمعاً چهار رکعت خوانده می شود. در رابطه با این نماز فضایل بسیاری عنوان شده است که از جمله آنها می توان به آمرزش گناهان و با ایمان مردن فرد اشاره کرد.
با ما همراه باشید تا نحوه خواندن این نماز و فضیلت های خواندن آن را بدانیم.
نماز ماه ذی القعده
در طول سال روزها و شبهایی وجود دارند که بهسبب اعمال عبادی خاصی که درباره آنها ذکر شده، فرصتهای بسیار گرانبهایی برای مؤمنان بهشمار میآید. حضرت آیتالله بهجت همواره به غنیمت شمردن این فرصتها سفارش میکردند و در این باره مراجعه به کتب روایی و عمل به اعمال مذکور در آنها را مورد تاکید قرار میدادند. از جمله فرصتهای ارزنده، ایام ماه ذیالقعده و دهه اول ذیحجه است.
چگونگی ادای نماز
برای خواندن این نماز لازم است در یکی از یکشنبههای ماه ذیالقعده، غسل کرده و برای نماز وضو بگیرد و سپس دو نماز دو رکعتی مانند نماز صبح به نیت نماز یکشنبه ماه ذیالقعده بهجا آورد که در هر رکعت، یکبار سوره حمد و سه بار سوره توحید و یکبار سوره ناس و یکبار سوره فلق خوانده میشود و پس از پایان چهار رکعت، هفتاد بار استغفار کرده (گفتن ذکری مانند اَستَغفِرُ اللهَ و اَتوبُ إلیه) و آنگاه یکبار ذکر لا حول و لا قوه الا بالله بگوید و در پایان این دعا را بخواند:
قمی، مفاتیح الجنان، اعمال ماه ذیقعده، نماز روز یکشنبه، ص۳۴۴.
وقت خواندن نماز
زمان اصلی خواندن این نماز یکشنبه ماه ذیالقعده است و در هر ساعتی از روز میتوان آن را خواند. و مطابق فراز انتهایی روایت، اگر در یکشنبه سایر ماهها نیز بهجای آورده شود، همین پاداش را خواهد داشت.
فضیلت خواندن نماز یکشنبه ذی القعده
۱. هرکه آن را بجا آورد، توبهاش پذیرفته، حق و گناهش آمرزیده میشود.۲. طلبکاران او در قیامت از وی راضی گردند۳. با ایمان از دنیا برود و ایمانش از او گرفته نشود۴. قبرش وسیع و نورانی گردد۵. پدر و مادرش از او راضی شوند و آمرزش حق نصیب پدر و مادر و فرزندان و نژاد او گردد۶. روزی او توسعه یابد۷. فرشته مرگ در وقت مردن با او مدارا کند و جانش را به آسانی بستاند.
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: هیچ مسلمانی نیست که این نماز را بگزارد جز اینکه از آسمان بدو ندا شود ای بنده خدا توبه تو پذیرفته شد و گناهان تو بخشیده شد اینک کار خویش از نو آغاز کن . فرشته ای نیز از فرود عرش بدو میگوید : ای بنده خدا خوشا به حالت مبارکباد بر تو و بر خاندان و خانواده تو . دیگری بدو ندا میدهد: ای بنده خدا بک مدار که خصمان و مدعیان خود در قیامت را خرسند ساختی . دیگری ندا میدهد ای بنده خدا با ایمان بمیری دین از تو دور مباد و قبرت گسترده باد و نورانی دیگری میگوید ای بنده خدا پدر و مادر از تو خرسندند گناهان آنها و گناهان تو و گناهان خاندان تو بخشوده است و روزی تو در دنیا و آخرت گسترده است و جبرئیل بدو ندا میدهد دل خوش دار من همراه با فرشته مرگ نزد تو خواهم آمد و بدو فرمان خواهم داد با تو مهربان باشد تا مرگ تو را هیچ نیارزد و روح از جسمت به آرامی و خوشی بیرون رود .گفتند ای رسول خدا اگر این اعمال را در زمان دیگری به جای آورد چه؟ فرمود : همان پاداش و خواص را دارد و در پایان افزود : اینها را جبرئیل در شب معراج به من آموخت.
رسول خدا(صلى الله علیه وآله) کیفیّت نماز را این گونه بیان فرمود که، در روز یکشنبه غسل کند و وضو بگیرد و چهار رکعت نماز بخواند (هر دو رکعت به یک سلام) در هر رکعت، سوره «حمد» یک مرتبه، سوره «قل هو الله» سه مرتبه و سوره هاى «فلق» و «ناس» را یک مرتبه بخواند; و بعد از نماز هفتاد مرتبه استغفار کند، سپس بگوید:
برای این نماز ثواب زیادی ذکر شده، از جمله اینکه سید بن طاووس در کتاب اقبال الاعمال روایتی از رسول اکرم (ص) نقل نموده که حضرت فرمود: هر که این نماز را به جا آورد؛ توبه او مقبول و گناهانش آمرزیده شود، دشمنان او در روز قیامت از او راضی شوند، با ایمان میمیرد، دین و ایمانش از وی گرفته نمیشود؛ قبرش گشاده و نورانی شده و والدینش از او راضی گردند؛ مغفرت شامل حال والدین او و ذریه او گردد؛ توسعه رزق پیدا کند؛ ملکالموت با او در وقت مردن مدارا کند و به آسانی جان دهد.
مقام معظم رهبری در سال ۹۴ درباره اهمیت نماز یکشنبههای این ماه فرمودند: «روزهای یکشنبه ماه ذیقعده ایّام توبه و انابه است و عملی دارد که مرحوم عارف بزرگوار حاج میرزا جواد آقای ملکی در المراقبات نقل میکند از رسول مکرّم اسلام که خطاب به اصحاب خود فرمود: کدامِ از شماها مایلید توبه کنید؟ همه گفتند ما میخواهیم توبه کنیم ظاهراً ماه ذیقعده بوده است- طبق این نقل و این روایت حضرت فرمودند که در روزهای یکشنبه این ماه این نماز را -یک نمازی با یک خصوصیّتی در مراقبات ایشان ذکر میکنند انجام بدهید. غرض، ایّام در ماه ذیقعده که اوّل ماههای حرام است در این سه ماه متوالی، ایّام و لیالی مبارک و متبرّکی است، پر از برکات است؛ باید از اینها استفاده کرد.» ۹۴/۶/۱۸ در دیدار با اقشار مختلف مردم.